Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

behind one

  • 1 relinquo

    rĕ-linquo, līqui, lictum, 3, v. a.
    I.
    (With the idea of the re predominating.) To leave behind (cf. desero, omitto).
    A.
    In gen., to leave behind by removing one's self; to leave, move away from; to leave, abandon (a person or thing).
    1.
    Lit.:

    puerum apud matrem domi,

    Plaut. Men. prol. 28:

    ipse abiit foras, me reliquit pro atriensi in sedibus,

    id. Poen. 5, 5, 4:

    me filiis Relinquont quasi magistrum,

    Ter. Phorm. 1, 2, 22:

    dicerent non me plane de provinciā decessisse, quoniam alterum me reliquissem,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    C. Fabium legatum cum legionibus II. castris praesidio relinquit,

    Caes. B. G. 7, 40:

    cum me servum in servitute pro te hic reliqueris,

    Plaut. Capt. 2, 3, 75; cf. id. ib. 5, 1, 18:

    fratrem, sc. in provinciā,

    Cic. Fam. 2, 15, 4:

    post tergum hostem relinquere,

    Caes. B. G. 4, 22; cf. id. ib. 7, 11:

    ille omnibus precibus petere contendit, ut in Galliā relinqueretur,

    might be left behind, id. ib. 5, 6:

    greges pecorum... sub opacā valle reliquit,

    Ov. M. 11, 277 et saep.:

    ea causa miles hic reliquit symbolum,

    Plaut. Ps. 1, 1, 53:

    hic exemplum reliquit ejus,

    id. ib. 2, 2, 56:

    (Hecuba) Hectoris in tumulo canum de vertice crinem... relinquit,

    leaves behind, Ov. M. 13, 428:

    (cacumina silvae) limum tenent in fronde relictum,

    left behind, remaining, id. ib. 1, 347.— To leave behind one's self by moving away:

    longius delatus aestu, sub sinistrā Britanniam relictam conspexit,

    Caes. B. G. 5, 8:

    jamque hos, jamque illos, populo mirante, relinquit,

    Sil. 16, 503; cf. in pass., to remain or be left behind, Lucr. 5, 626.—
    2.
    Trop.: hanc eram ipsam excusationem relicturus ad Caesarem, was about to leave behind me just this excuse (for my departure), Cic. Att. 9, 6, 1:

    aculeos in animis,

    id. Brut. 9, 38:

    quod coeptum est dici, relinquitur in cogitatione audientium,

    Auct. Her. 4, 30, 41:

    aetate relictā,

    Ov. M. 7, 170:

    repetat relicta,

    Hor. Ep. 1, 7, 97.—

    Of rank or merit: (Homerus) omnes sine dubio et in omni genere eloquentiae procul a se reliquit,

    Quint. 10, 1, 51.—
    B.
    In partic.
    1. a.
    Lit.:

    ea mortua est: reliquit filiam adulescentulam,

    Ter. Heaut. 3, 3, 41:

    cum pauper cum duobus fratribus relictus essem,

    Varr. R. R. 3, 16, 2; cf.:

    pauper jam a majoribus relictus,

    Nep. Epam. 2, 1:

    agri reliquit ei non magnum modum,

    Plaut. Aul. prol. 13:

    heredem testamento reliquit hunc P. Quintium,

    Cic. Quint. 4, 15:

    cum ei testamento sestertiūm milies relinquatur,

    id. Off. 3, 24, 93:

    non, si qui argentum omne legavit, videri potest signatam quoque pecuniam reliquisse,

    Quint. 5, 11, 33:

    qui mihi reliquit haec quae habeo omnia,

    Ter. Eun. 1, 2, 40:

    cedo, quid reliquit Phania,

    id. Hec. 3, 5, 8 and 13:

    fundos decem et tres reliquit,

    Cic. Rosc. Am. 7, 20:

    aliquantum aeris alieni,

    id. Quint. 4, 15:

    servus aut donatus aut testamento relictus,

    Quint. 5, 10, 67:

    alicui arva, greges, armenta,

    Ov. M. 3, 585:

    se testamento liberum relictum,

    Dig. 21, 1, 17, § 16.—
    b.
    Trop., to leave, leave behind one:

    consiliorum ac virtutum nostrarum effigiem,

    Cic. Arch. 12, 30:

    qui sic sunt, haud multum heredem juvant, Sibi vero hanc laudem relinquont: vixit, dum vixit, bene,

    Ter. Hec. 3, 5, 11:

    rem publicam nobis,

    Cic. Rep. 1, 46, 70; cf.:

    statum civitatis,

    id. ib. 1, 21, 34; id. Par. 1, 2, 10:

    opus alicui,

    id. Rep. 1, 22, 35: memoriam [p. 1558] aut brevem aut nullam, id. Off. 2, 16, 55:

    monumentum audaciae suae aeternum,

    id. Verr. 2, 1, 49, § 129:

    quae scripta nobis summi ex Graeciā sapientissimique homines reliquerunt,

    id. Rep. 1, 22, 35:

    scriptum in Originibus,

    id. Brut. 19, 75:

    scripta posteris,

    Quint. 1, praef. 1:

    in scriptis relictum,

    Cic. de Or. 2, 46, 194:

    orationes reliquit et annales,

    id. Brut. 27, 106:

    duo tantum volumina,

    Suet. Gram. 7:

    librum de suis rebus imperfectum,

    id. ib. 12; cf.:

    si non omnia vates Ficta reliquerunt,

    Ov. M. 13, 734:

    pater, o relictum Filiae nomen,

    Hor. C. 3, 27, 34.—
    2.
    To leave a thing behind; to leave remaining; to allow or permit to remain, to let remain, leave; pass., to be left, to remain.
    a.
    Lit.:

    nihil relinquo in aedibus, Nec vas, nec vestimentum,

    Ter. Heaut. 1, 1, 88:

    multis autem non modo granum nullum, sed ne paleae quidem ex omni fructu atque ex annuo labore relinquerentur,

    Cic. Verr. 2, 3, 48, § 114:

    nihil de tanto patrimonio,

    id. Rosc. Am. 3, 10:

    equitatus partem illi adtribuit, partem sibi reliquit,

    Caes. B. G. 7, 34:

    angustioribus portis relictis,

    id. ib. 7, 70;

    41: unam (filiam) minimamque relinque,

    leave to me, Ov. M. 6, 299:

    jam pauca aratro jugera regiae Moles relinquent,

    Hor. C. 2, 15, 2:

    dapis meliora relinquens,

    id. S. 2, 6, 89:

    magis apta tibi tua dona relinquam,

    id. Ep. 1, 7, 43:

    haec porcis hodie comedenda relinquis,

    id. ib. 1, 7, 19; cf.:

    habitanda fana Apris reliquit,

    id. Epod. 16, 20:

    relinquebatur una per Sequanos via,

    remained, Caes. B. G. 1, 9; cf.:

    unā ex parte leniter acclivis aditus relinquebatur,

    id. ib. 2, 29:

    se cum paucis relictum videt,

    Sall. C. 60, 7:

    nec aliud dicionis Atheniensium praeter ipsam urbem reliquit,

    Just. 5, 7, 3.—
    b.
    Trop.:

    quasi corpori reliqueris Tuo potestatem coloris ulli capiendi mala,

    Plaut. Truc. 2, 2, 37:

    quam igitur relinquis populari rei publicae laudem?

    Cic. Rep. 3, 35, 48:

    ut vobis non modo dignitatis retinendae, sed ne libertatis quidem recuperandae spes relinquatur,

    id. Agr. 1, 6, 17:

    ceterorum sententiis semotis, relinquitur non mihi cum Torquato, sed virtuti cum voluptate certatio,

    id. Fin. 2, 14, 44; cf.:

    ne qua spes in fugā relinqueretur,

    Caes. B. G. 1, 51:

    nullā provocatione ad populum contra necem et verbera relicta,

    Cic. Rep. 2, 37, 62; Hor. S. 1, 10, 51:

    quis igitur relictus est objurgandi locus?

    Ter. And. 1, 1, 127; cf.:

    nihil est preci loci relictum,

    id. ib. 3, 4, 22; id. Phorm. 3, 3, 14;

    and, in another sense: plane nec precibus nostris nec admonitionibus relinquit locum,

    i. e. he leaves no occasion for them, renders them superfluous, Cic. Fam. 1, 1, 2:

    ne cui iniquo relinqueremus vituperandi locum,

    id. Q. Fr. 2, 4, 1:

    Aedui nullum sibi ad cognoscendum spatium relinquunt,

    Caes. B. G. 7, 42:

    spatium deliberandi,

    Nep. Eun, 12, 3:

    vita turpis ne morti quidem honestae locum relinquit,

    Cic. Quint. 15, 49; Plaut. Cas. 2, 3, 33; cf. Cic. Brut. 72, 253 (v. Bernhardy ad loc.):

    vita relicta est tantum modo,

    Ov. P. 4, 16, 49:

    quod munitioni castrorum tempus relinqui volebat,

    Caes. B. G. 5, 9 fin.:

    mihi consilium et virtutis vestrae regimen relinquite,

    Tac. H. 1, 84:

    suspicionem alicui relinquere,

    Suet. Caes. 86:

    aliquem veniae vel saevitiae alicujus,

    Tac. H. 1, 68 fin.:

    aliquem poenae,

    Plin. Ep. 2, 11, 20:

    aliquem poenae,

    Ov. M. 7, 41: leto, poenaeque, id. id. 14, 217; cf.:

    urbem direptioni et incendiis,

    to give up, surrender, abandon, Cic. Fam. 4, 1, 2:

    neu relinquas hominem innocentem ad alicujus tui dissimilis quaestum,

    do not leave, id. ib. 13, 64:

    aliquid in alicujus spe,

    id. Div. in Caecil. 8, 26; cf. id. ib. 4, 16. — Poet., with obj.-clause:

    (metus) Omnia suffundens mortis nigrore, neque ullam Esse voluptatem liquidam puramque relinquit,

    Lucr. 3, 40; 1, 703; Ov. M. 14, 100:

    dum ex parvo nobis tantundem haurire relinquas,

    Hor. S. 1, 1, 52; Sil. 3, 708: nihil relinquitur nisi fuga, there is nothing left, nothing remains, but, etc., Att. ap. Cic. Att. 9, 10, 6:

    relinquitur illud, quod vociferari non destitit, non debuisse, etc.,

    Cic. Fl. 34, 85; cf.:

    mihi nihil relicti quicquam aliud jam esse intellego,

    Plaut. Merc. 3, 4, 81.— Impers. relinquitur, with ut (Zumpt, Gram. §

    621): relinquitur, ut, si vincimur in Hispaniā, quiescamus,

    it remains, that, Cic. Att. 10, 8, 2; cf.: relinquebatur, ut neque longius ab agmine legionum discedi Caesar pateretur, Caes. B. G. 5, 19 fin. — In a logical conclusion: relinquitur ergo, ut omnia tria genera sint causarum, hence it follows that, etc., Cic. Inv. 1, 9, 12; id. Div. 2, 5, 14.—
    3.
    With double predicate, to leave a thing behind in a certain state; to leave, let remain, suffer to be, etc.:

    eum Plautus locum Reliquit integrum,

    has left untouched, Ter. Ad. prol. 10:

    praesertim cum integram rem et causam reliquerim,

    have left unaltered, Cic. Att. 5, 21, 13; cf.:

    Scaptius me rogat, ut rem sic relinquam,

    id. ib. 5, 21, 13, §

    12: Morini, quos Caesar in Britanniam proficiscens pacatos reliquerat,

    Caes. B. G. 4, 37; cf.:

    amici, quos incorruptos Jugurtha reliquerat,

    Sall. J. 103, 2:

    reliquit (eam) Incertam et tristi turbatam volnere mentis,

    Verg. A. 12, 160:

    (naves) in litore deligatas ad ancoram relinquebat,

    Caes. B. G. 5, 9:

    erat aeger in praesidio relictus,

    id. ib. 6, 38:

    in mediis lacerā nave relinquor aquis,

    Ov. P. 2, 3, 28:

    quod insepultos reliquissent eos, quos, etc.,

    Cic. Rep. 4, 8, 26; 2, 11, 21:

    aliquid incohatum,

    id. ib. 1, 35, 55; cf.:

    inceptam oppugnationem,

    to give up, abandon, quit, Caes. B. G. 7, 17:

    incoepta fila,

    Ov. M. 6, 34:

    infecta sacra,

    id. ib. 6, 202:

    opus incoeptum,

    id. A. A. 2, 78:

    verba imperfecta,

    id. H. 13, 13:

    pro effectis relinquunt, vixdum incohata,

    Quint. 5, 13, 34:

    aliquid injudicatum,

    id. 10, 1, 67:

    aliquid neglectum,

    id. 1, 1, 29:

    incertum,

    id. 2, 10, 14:

    tantas copias sine imperio,

    Caes. B. G. 7, 20 init.; cf.:

    sine ture aras,

    Ov. M. 8, 277:

    verbum in ambiguo,

    Lucr. 4, 1137:

    mulierem nullam nominabo: tantum in medio relinquam,

    Cic. Cael. 20, 48; cf.:

    correptio in dubio relicta,

    Quint. 7, 9, 13.
    II.
    (With the idea of the verb predominant.) To leave behind one, to leave, go away from; to forsake, abandon, desert a person or thing.
    A.
    In gen.
    1.
    Lit.:

    ubi illaec obsecrost quae me hic reliquit,

    Plaut. Truc. 2, 6, 32: relinquamus nebulonem hunc, Scip. Afr. ap. Gell. 4, 18, 3; cf.:

    non ego te hic lubens relinquo neque abeo abs te,

    Plaut. Am. 1, 3, 33:

    domum propinquosque reliquisse,

    Caes. B. G. 1, 44; cf. id. ib. 1, 30:

    relictis locis superioribus,

    Hirt. B. G. 8, 36:

    loci relinquendi facultas,

    Caes. B. G. 3, 4 fin.:

    Ilio relicto,

    Hor. C. 1, 10, 14:

    urbes,

    id. ib. 2, 20, 5:

    moenia,

    id. Epod. 17, 13:

    litus relictum Respicit,

    Ov. M. 2, 873:

    Roma relinquenda est,

    id. Tr. 1, 3, 62:

    colles clamore relinqui (sc.: a bubus),

    were left behind, Verg. A. 8, 216 Wagn.:

    limen,

    id. ib. 5, 316:

    mensas,

    id. ib. 3, 213:

    dominos,

    Cat. 61, 51:

    volucres Ova relinquebant,

    Lucr. 5, 802 et saep.—
    2.
    Trop.: me somnu' reliquit, Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40 (Ann. v. 52 Vahl.); cf.:

    quem vita reliquit,

    Lucr. 5, 63: reliquit aliquem vita, for to die, Ov. M. 11, 327:

    ubi vita tuos reliquerit artus,

    id. Ib. 339;

    for which, also, reversely: animam relinquam potius, quam illas deseram,

    Ter. Ad. 3, 4, 52; so,

    vitam,

    Verg. G. 3, 547; cf. Tac. A. 4, 34:

    lucem,

    Verg. A. 4, 452:

    lumen vitale,

    Ov. M. 14, 175:

    consitus sum senectute, vires Reliquere,

    Plaut. Men. 5, 2, 6:

    aliquem animus,

    id. Mil. 4, 8, 37; Caes. B. G. 6, 38:

    animus reliquit euntem,

    Ov. M. 10, 459:

    aliquem anima,

    Nep. Eum. 4, 2:

    ab omni honestate relictus,

    abandoned, destitute of, Cic. Rab. Perd. 8, 23:

    ab alterā (quartanā) relictum esse,

    id. Att. 8, 6, 3; cf. Hor. S. 2, 3, 290.—
    B.
    In partic., pregn., to leave in the lurch; to forsake, abandon, desert, etc. (v. desero, destituo, prodo).
    1.
    Lit.:

    qui... Reliquit deseruitque me,

    has forsaken me, has given me the slip, Plaut. Most. 1, 3, 45; cf.:

    reliquit me homo atque abiit,

    Ter. And. 4, 4, 5:

    succurrere relictae,

    Verg. A. 9, 290.—

    Of the forsaking of a lover by his mistress,

    Plaut. Truc. 2, 4, 64; Tib. 3, 6, 40; Prop. 1, 6, 8; Ov. H. 10, 80; id. M. 8, 108:

    paucos, qui ex fugā evaserant, reliquerunt,

    i. e. let them escape, Caes. B. G. 3, 19. — Of things, to leave, give up, abandon, etc.:

    argentum si relinquo ac non peto, etc.,

    Plaut. Aul. 1, 2, 31:

    auctores signa relinquendi et deserendi castra,

    Liv. 5, 6; cf.:

    relictā non bene parmulā,

    Hor. C. 2, 7, 10.—
    2.
    Trop., to leave, let alone, give up, resign, neglect, forsake, abandon, relinquish:

    rem et causam et utilitatem communem non relinquere solum, sed etiam prodere,

    Cic. Caecin. 18, 50 (for which:

    derelinquo jam communem causam,

    id. ib. 35, 103):

    jus suum dissolute,

    id. ib. 36, 103:

    affectum, cum ad summum perduxerimus,

    Quint. 6, 1, 29:

    (puella) Quod cupide petiit, mature plena reliquit,

    Hor. Ep. 2, 1, 100: eum rogato, ut relinquat alias res et huc veniat, to leave or lay aside every thing else, Plaut. Rud. 4, 6, 8; cf.:

    omnibus relictis rebus,

    id. Cist. 1, 1, 6; so,

    relictis rebus (omnibus),

    id. Ep. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 1, 25; Ter. And. 2, 5, 1; id. Eun. 1, 2, 86; id. Heaut. 4, 7, 12; Lucr. 3, 1071; Cic. de Or. 3, 14, 51; Caes. B. C. 3, 102; cf.

    also: res omnes relictas habeo prae quod tu velis,

    Plaut. Stich. 2, 2, 38:

    omnia relinques, si me amabis, cum, etc.,

    Cic. Fam. 2, 14:

    et agrorum et armorum cultum,

    to give up, abandon, neglect, id. Rep. 2, 4, 7:

    si tu ea relinquis et deseris,

    id. Verr. 2, 4, 36, § 80:

    studium exquirendi,

    id. Ac. 1, 3, 7:

    agrum alternis annis,

    to suffer to lie fallow, Varr. R. R. 1, 44, 3:

    loca relicta,

    uncultivated, wild lands, Front. Limit. p. 42 Goes.; so,

    relictae possessiones,

    Cic. Agr. 1, 1, 3:

    milites bellum illud, quod erat in manibus, reliquisse,

    abandoned, relinquished, id. Rep. 2, 37, 63; cf. possessionem, Pollio ap. Cic. Fam. 10, 33, 4:

    obsidionem,

    to raise the siege, Liv. 5, 48:

    caedes relinquo, libidines praetereo,

    leave unmentioned, Cic. Prov. Cons. 3, 6:

    consulto relinquere (locum), opp. praetermittere,

    id. Off. 3, 2, 9; cf.:

    hoc certe neque praetermittendum neque relinquendum est,

    id. Cat. 3, 8, 18; and:

    audistis haec, judices, quae nunc ego omnia praetereo et relinquo,

    id. Verr. 2, 3, 44, § 106;

    in this sense also,

    id. Brut. 45, 165; cf. id. ib. 19, 76; Hor. A. P. 150:

    cur injurias tuas conjunctas cum publicis reliquisti?

    left unnoticed, uncensured, Cic. Verr. 2, 1, 33, § 84; cf.:

    vim et causam efficiendi reliquerunt,

    id. Fin. 1, 6, 18:

    vos legatum omni supplicio interfectum relinquetis?

    id. Imp. Pomp. 5, 11:

    quis est, qui vim hominibus armatis factam relinqui putet oportere,

    id. Caecin. 3, 9.— Poet., with obj.clause:

    quod si plane contueare, mirari multa relinquas,

    leave off, cease, Lucr. 6, 654.

    Lewis & Short latin dictionary > relinquo

  • 2 Respiciens

    rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,

    Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):

    longe retro respicere non possunt,

    Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:

    subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,

    id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:

    huc ad aliquem,

    id. Trin. 4, 3, 61; so,

    ad aliquem,

    id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:

    nocte ad oppidum,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    patriae ad oras,

    Ov. M. 11, 547:

    ad libellos,

    Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:

    ad laevam,

    Plaut. Mil. 2, 4, 8:

    in aliquem,

    App. M. 2, p. 118:

    huc,

    Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:

    tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,

    Caes. B. G. 5, 43:

    transque caput jace, nec respexeris,

    Verg. E. 8, 102:

    respicit Aeneas subito,

    id. A. 6, 548:

    a tergo,

    id. ib. 8, 697:

    quod respicere vetitus est,

    Liv. 21, 22.—
    (β).
    Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):

    ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,

    look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:

    modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,

    Ov. M. 2, 190:

    respice me et relinque egentem parasitum,

    Plaut. Stich. 2, 2, 7:

    repudia istos comites atque hoc respice et revortere,

    id. Merc. 5, 2, 30:

    proxima respiciens signa,

    Caes. B. C. 2, 39; cf.

    Caesarem,

    id. ib. 3, 91:

    (Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,

    Liv. 30, 20, 7:

    nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,

    Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:

    ut stetit et frustra absentem respexit amicum,

    Verg. A. 9, 389:

    instantem tergo Cloanthum,

    id. ib. 5, 168:

    donec versas ad litora puppes Respiciunt,

    id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:

    oculis pignora cara,

    Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look, have regard, turn attention.
    (α).
    Neutr.:

    neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,

    at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:

    si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,

    id. 11, 2, 26; cf.:

    non respiciendum ad haec,

    id. 7, 10, 14:

    M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,

    looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:

    periculum (emptionis) ad venditorem respicere,

    Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —
    (β).
    Act., to look at, regard, look to:

    quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,

    Lucr. 3, 854; cf.:

    quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:

    ne respicere spem ullam ab Romanis posset,

    id. 4, 17:

    respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,

    to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:

    de te pendentis, te respicientis amici,

    id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:

    quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,

    Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:

    respiciens, an vera soror,

    Val. Fl. 6, 661.—
    B.
    Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).
    1.
    Of a protecting deity:

    di homines respiciunt,

    Plaut. Rud. 5, 2, 29:

    deus respiciet nos aliquis,

    id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:

    nisi quis nos deus respexerit,

    Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:

    nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,

    Cic. Att. 7, 1, 2:

    et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,

    Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:

    ad opem ferendam,

    Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—

    Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

    may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—
    2.
    Of persons that have a care or regard for any thing:

    hercle alius nemo respicit nos,

    Ter. Ad. 3, 2, 55; so,

    aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:

    age, me in tuis secundis respice,

    Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:

    miseros aratores,

    Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:

    sin Caesarem respiciant,

    id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:

    non Pylium Nestora respicis,

    Hor. C. 1, 15, 22:

    quantum quisque ferat respiciendus erit,

    Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;

    restitui Capitolium placuit,

    bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:

    aetatem tuam,

    Ter. Phorm. 2, 3, 87:

    populi Romani commoda (with prospicere),

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:

    salutem cum meam tum aliorum,

    id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    mala sua,

    Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):

    ad utilitatem Ligarii respicit,

    looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,

    modice ad hanc partem,

    id. 9, 4, 36:

    Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),

    id. 1, 12, 6:

    saepius ad curam rerum ab elocutione,

    id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:

    si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,

    Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:

    respicio nihili meam vos gratiam facere,

    Plaut. Curc. 1, 2, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > Respiciens

  • 3 respicio

    rē-spĭcĭo, spexi, spectum, 3 (old form of subj. perf. respexis, Plaut. Aul. 1, 1, 19; id. Most. 2, 2, 90; id. Rud. 3, 3, 16), v. n. and a., to look back or behind, to look about, look; to see behind one; to look back upon, to look at, look to or for any thing (very freq. and class.).
    I.
    Lit.
    (α).
    Neutr.:

    respicere quasi retro aspicere, Varro Manio: sedens... neque post respiciens, neque ante prospiciens,

    Non. p. 442, 31 sq. (cf. infra, b):

    longe retro respicere non possunt,

    Cic. Tusc. 5, 2, 6; Liv. 21, 22, 7; cf. Cic. Div. 1, 24, 49:

    subito exaudivit hinnitum respexitque et equum alacrem laetus aspexit,

    id. ib. 1, 33 fin.: Er. Ergasilum qui vocat? He. Respice... respice ad me, Plaut. Capt. 4, 2, 54 sq.:

    huc ad aliquem,

    id. Trin. 4, 3, 61; so,

    ad aliquem,

    id. Curc. 1, 2, 20; id. Cas. 3, 5, 10; id. Ps. 1, 3, 16; id. Poen. 4, 2, 35; id. Truc. 2, 2, 2; Ter. And. 2, 5, 6; id. Phorm. 5, 1, 13 al.; cf.:

    nocte ad oppidum,

    Cic. Div. 1, 32, 69:

    patriae ad oras,

    Ov. M. 11, 547:

    ad libellos,

    Quint. 10, 7, 31; 11, 2, 45; Ter. Eun. 2, 3, 51:

    ad laevam,

    Plaut. Mil. 2, 4, 8:

    in aliquem,

    App. M. 2, p. 118:

    huc,

    Plaut. Ps. 1, 3, 30; id. Rud. 3, 4, 2; id. Truc. 1, 2, 20; 21:

    tanta militum virtus fuit, ut non modo de vallo decederet nemo, sed paene ne respiceret quidem quisquam,

    Caes. B. G. 5, 43:

    transque caput jace, nec respexeris,

    Verg. E. 8, 102:

    respicit Aeneas subito,

    id. A. 6, 548:

    a tergo,

    id. ib. 8, 697:

    quod respicere vetitus est,

    Liv. 21, 22.—
    (β).
    Act. (in lit. sense rare in good prose, but freq. in all styles in the trop. signif.; v. infra, II.):

    ipsi Respiciunt atram in nimbo volitare favillam,

    look back on, see behind them, Verg. A. 5, 666:

    modo Prospicit occasus, interdum respicit ortus,

    Ov. M. 2, 190:

    respice me et relinque egentem parasitum,

    Plaut. Stich. 2, 2, 7:

    repudia istos comites atque hoc respice et revortere,

    id. Merc. 5, 2, 30:

    proxima respiciens signa,

    Caes. B. C. 2, 39; cf.

    Caesarem,

    id. ib. 3, 91:

    (Hannibalem) respexisse saepe Italiae litora,

    Liv. 30, 20, 7:

    nec prius amissam (Creüsam) respexi animumve reflexi, Quam, etc.,

    Verg. A. 2. 741; id. G. 4, 491; Ov. M. 11, 66; cf.:

    ut stetit et frustra absentem respexit amicum,

    Verg. A. 9, 389:

    instantem tergo Cloanthum,

    id. ib. 5, 168:

    donec versas ad litora puppes Respiciunt,

    id. ib. 10, 269; cf. id. ib. 5, 666:

    oculis pignora cara,

    Ov. Tr. 1, 3, 60: medio cum Sol altissimus orbe Tantum respiceret, quantum superesse videret, looked back upon, i. e. had already passed over, id. M. 11, 354. —
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to look, have regard, turn attention.
    (α).
    Neutr.:

    neque se in multa simul intendere animus totum potest: et, quocumque respexit, desinit intueri, quod propositum erat,

    at whatsoever it looks, Quint. 10, 3, 23:

    si propter singula verba ad singulas formas respiciendum erit,

    id. 11, 2, 26; cf.:

    non respiciendum ad haec,

    id. 7, 10, 14:

    M. Bibulus cuncta administrabat: ad hunc summa imperii respiciebat,

    looked to him, was centred in him, Caes. B. C. 3, 5 fin.; cf.:

    periculum (emptionis) ad venditorem respicere,

    Dig. 18, 6, 4 (with ad venditorem pertinere). —
    (β).
    Act., to look at, regard, look to:

    quom respicias immensi temporis omne Praeteritum spatium,

    Lucr. 3, 854; cf.:

    quoad longissime potest mens mea respicere spatium praeteriti temporis,

    Cic. Arch. 1, 1: cum vastitatem Italiae respexerint, Asin. Poll. ap. Cic. Fam. 10, 33, 1: subsidia, quae respicerent in re trepidā, etc., which they might look to, i. e. from which they might expect aid, Liv. 4, 46; cf.:

    ne respicere spem ullam ab Romanis posset,

    id. 4, 17:

    respicere exemplar vitae morumque jubebo Doctum imitatorem,

    to look at, have in his eye, Hor. A. P. 317:

    de te pendentis, te respicientis amici,

    id. Ep. 1, 1, 105. — With rel.-clause:

    quid sit prius actum, respicere aetas Nostra nequit, nisi, etc.,

    Lucr. 5, 1446; cf. id. 3, 972:

    respiciens, an vera soror,

    Val. Fl. 6, 661.—
    B.
    Pregn., to look at with solicitude, i. e. to have a care for, regard, be mindful of, consider, respect, etc. (in this sense mostly act.; cf. provideo).
    1.
    Of a protecting deity:

    di homines respiciunt,

    Plaut. Rud. 5, 2, 29:

    deus respiciet nos aliquis,

    id. Bacch. 4, 2, 39; Ter. Phorm. 5, 3, 34; id. Hec. 5, 2, 6:

    nisi quis nos deus respexerit,

    Cic. Att. 1, 16, 6: [p. 1581] Sive neglectum genus et nepotes Respicis auctor, Hor. C. 1, 2, 36; Verg. E. 1, 28:

    nisi idem deus, qui, etc., respexerit rem publicam,

    Cic. Att. 7, 1, 2:

    et me et te, nisi quid dī respiciunt, perdidi,

    Ter. And. 4, 1, 19.— Hence, Rēspĭcĭens, the Provident, an epithet of Fortuna:

    ad opem ferendam,

    Cic. Leg. 2, 11, 28; Inscr. Orell. 477; 1766.—

    Rarely, in a bad sense, of an avenging deity: at vos, devota capita, respiciant di perjuriorum vindices,

    may they remember it against you, Just. 14, 4, 10.—
    2.
    Of persons that have a care or regard for any thing:

    hercle alius nemo respicit nos,

    Ter. Ad. 3, 2, 55; so,

    aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 3, 19; id. Aul. 2, 2, 54:

    age, me in tuis secundis respice,

    Ter. And. 5, 6, 11; id. Ad. 5, 8, 9:

    miseros aratores,

    Cic. Verr. 2, 3, 10, § 26; Caes. B. G. 7, 77:

    sin Caesarem respiciant,

    id. B. C. 1, 1; Mart. 10, 10, 5:

    non Pylium Nestora respicis,

    Hor. C. 1, 15, 22:

    quantum quisque ferat respiciendus erit,

    Ov. Am. 1, 8, 38: mox deos respexere;

    restitui Capitolium placuit,

    bethought themselves of, Tac. H. 4, 4:

    aetatem tuam,

    Ter. Phorm. 2, 3, 87:

    populi Romani commoda (with prospicere),

    Cic. Verr. 2, 3, 55, § 127:

    salutem cum meam tum aliorum,

    id. Planc 38, 91; cf. Caes. B. C. 1, 5:

    rem publicam,

    Cic. Phil. 2, 46, 118; Planc. ap. Cic. Fam. 10, 11, 3:

    mala sua,

    Lucr. 4, 1159 et saep. —With se, to think of or have regard for one ' s self, Plaut. Ps. 2, 2, 18; Ter. Heaut. 1, 1, 18; 5, 1, 46; Cic. Fin. 2, 24, 79; id. pro Scaur. Fragm. 41, p. 267 Orell.: quod si Caesar se respexerit, Planc. ap. Cic. Fam. 10, 24, 8.—With ad (Quintilian):

    ad utilitatem Ligarii respicit,

    looks to the advantage of, Quint. 9, 2, 28; so,

    modice ad hanc partem,

    id. 9, 4, 36:

    Graecas litteras (corresp. to studere Latinis),

    id. 1, 12, 6:

    saepius ad curam rerum ab elocutione,

    id. 10, 1, 120.—With an abstr. subj.:

    si quid pietas antiqua labores Respicit humanos,

    Verg. A. 5, 689.— With object-clause, to observe, perceive, notice:

    respicio nihili meam vos gratiam facere,

    Plaut. Curc. 1, 2, 68.

    Lewis & Short latin dictionary > respicio

  • 4 tergum

    tergum, i ( poet. and in post-Aug. prose also tergus, ŏris), n. ( masc.:

    familiarem tergum,

    Plaut. As. 2, 2, 53; cf. Non. 227, 23) [cf. Gr. trachêlos, neck; perh. root trechô, to run], the back of men or beasts (syn. dor sum).
    I.
    Lit.
    (α).
    Form tergum:

    dabitur pol supplicium mihi de tergo vestre,

    Plaut. As. 2, 4, 75:

    vae illis virgis miseris quae hodie in tergo morientur meo,

    id. Capt 3, 4, 117: manibus ad tergum rejectis, Asin ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    boum terga,

    id. N D. 2, 63, 159; cf. tergo poenae pendere Ter. Heaut. 4, 4, 6:

    tergo ac capite puniri, Liv 3, 55, 14.—Of cranes eaeque in tergo praevolantium Colla reponunt,

    Cic. N. D. 2 49, 125. —

    Of the dolphin, Ov F 2, 113.— Of the crocodile: ejus terga cataphracta,

    Amm. 22, 15, 16.—
    (β).
    Form tergus aurea quam molli tergore vexit ovis, Prop. 2, 26 (3, 21), 6:

    ut equa facilem sui tergoris ascensum praebeat,

    Col. 6, 37, 10.—
    II.
    Transf.
    A. 1.
    Esp. in the phrases terga vertere or dare, to turn the back, pregn., for to take to flight, to flee: omnes hostes terga verterunt;

    neque prius fugere destiterunt, quam, etc.,

    Caes. B. G. 1, 53; so,

    terga vertere,

    id. ib. 3, 19; 3, 21; id. B. C. 3, 63;

    and even of a single person: terga vertit,

    Sen. Ep. 22, 7:

    qui plures simul terga dederant, etc., Liv 22, 29, 5: terga dare,

    id. 36, 38, 4:

    inter duas acies Etrusci, cum in vicem his atque illis terga darent,

    id. 2, 51, 9; Ov. M. 13, 224:

    terga fugae praebere,

    id. ib. 10, 706:

    terga praestare (fugae),

    Tac. Agr 37; Juv. 15, 75. — Trop. jam felicior aetas Terga dedit, tremuloque gradu venit aegra senectus, Ov M. 14, 143.—
    2.
    In gen.:

    inflexo mox dare terga genu,

    i. e. yield to the burden, Prop. 3, 9 (4, 8), 6: praebere Phoebo [p. 1859] terga, to sun itself, Ov. M. 4, 715:

    concurrit ex insidiis versisque in Lucretium Etruscis terga caedit,

    the rear, Liv. 2, 11, 9; Flor. 4, 12, 7:

    terga Parthorum dicam,

    the flight, Ov. A. A. 1, 209:

    terga collis,

    Liv. 25, 15, 12; cf.:

    terga vincentium,

    Tac. Agr. 37:

    summi plena jam margine libri Scriptus et in tergo necdum finitus Orestes,

    written on the back, Juv. 1, 6:

    retro atque a tergo,

    behind one, Cic. Div. 1, 24, 49; cf.:

    a tergo, a fronte, a lateribus tenebitur,

    id. Phil. 3, 13, 32:

    ut a tergo Milonem adorirentur,

    behind, id. Mil. 10, 29; 21, 56; id. Verr 2, 5, 38, § 98:

    tumultum hostilem a tergo accepit,

    Sall. J. 58, 4; Caes. B. G 7, 87; Curt. 3, 1, 19; 3, 8, 27; 8, 5, 1:

    post tergum hostium legionem ostenderunt,

    Caes. B. G. 7, 62:

    ne nostros post tergum adorirentur,

    id. B. C. 3, 44:

    Germani post tergum clamore audito,

    id. B. G. 4, 15:

    post tergum hostem relinquere,

    id. ib. 4, 22:

    qui jam post terga reliquit Sexaginta annos,

    has left behind him, has passed, Juv. 13, 16:

    omnia jam diutino bello exhausta post tergum sunt,

    Curt. 4, 14, 11:

    omnia, quae post tergum erant, strata,

    id. 3, 10, 7:

    tot amnibus montibusque post tergum objectis,

    id. 4, 13, 7.—
    B.
    The back of any thing spread out horizontally, as land or water, i. e. the surface ( poet.):

    proscisso quae suscitat aequore terga,

    Verg. G. 1, 97:

    crassa,

    id. ib. 2, 236:

    amnis,

    Ov. P. 1, 2, 82; Claud. B. G. 338; Luc. 5, 564; 9, 341.—
    C.
    (Pars pro toto.) The body of an animal ( poet.).
    (α).
    Form tergum:

    (serpens) Squamea convolvens sublato pectore terga,

    Verg. G. 3, 426;

    so of a serpent,

    id. A. 2, 208; Petr 89;

    of Cerberus,

    Verg. A. 6, 422:

    horrentia centum Terga suum,

    i. e. a hundred head of swine, id. ib. 1, 635:

    nigrantis terga juvencos,

    id. ib. 6, 243:

    perpetui tergo bovis,

    id. ib. 8, 183.—
    (β).
    Form tergus:

    resecat de tergore (suis) partem,

    of a chine of bacon, Ov. M. 8, 649:

    diviso tergore (juvenci),

    Phaedr. 2, 1, 11:

    squalenti tergore serpens,

    Sil. 3, 209.—
    D.
    The covering of the back, the skin, hide, leather, etc. (in this signif. tergus freq. occurs; syn.: pellis, corium).
    (α).
    Form tergum:

    taurino quantum possent circumdare tergo,

    ox-hide, Verg. A. 1, 368:

    ferre novae nares taurorum terga recusant,

    Ov. A. A. 2, 655.—
    (β).
    Form tergus:

    tergora deripiunt costis et viscera nudant,

    Verg. A. 1, 211; so Cels. 7, 25, 1; 8, 1 med.:

    durissimum dorso tergus,

    Plin. 8, 10, 10, § 30; cf. id. 9, 35, 53, § 105; Col. 7, 4 fin.
    2.
    Transf., a thing made of hide or leather.
    (α).
    Form tergum: venti bovis inclusi tergo, i. e. in a bag made of a bull ' s hide, Ov. M. 14, 225; 15, 305:

    et feriunt molles taurea terga manus,

    i. e. tymbals, id. F. 4, 342; so id. ib. 4, 212:

    Idae terga,

    Stat. Th. 8, 221:

    pulsant terga,

    id. Achill. 2, 154: rupit Terga novena boum, i. e. the nine thicknesses of bull ' s hide, Ov. M. 12, 97:

    tergum Sulmonis,

    Verg. A. 9, 412; 10, 482; 10, 718;

    hence even: per linea terga (scuti),

    id. ib. 10, 784 (v. the passage in connection):

    duroque intendere bracchia tergo, i. e. cestus,

    id. ib. 5, 403; so id. ib. 5, 419.—
    (β).
    Form tergus:

    gestasset laevā taurorum tergora septem,

    a shield covered with seven layers of hide, Ov. M. 13, 347:

    Martis tergus Geticum,

    Mart. 7, 2, 2.

    Lewis & Short latin dictionary > tergum

  • 5 postliminio

    postlīmĭnĭum, ii, n. [post - limen], prop., a return behind one's threshold, i. e. to one's home; hence, a return to one's old condition and former privileges, the right to return home and resume one's former rank and privileges, the right of recovery, reprisal, postliminium: cum ipsius postliminii vis quaeritur, et verbum ipsum notatur, Servius noster nihil putat esse notandum, nisi post;

    et liminium illud productionem esse verbi vult, ut in finitimo, legitimo, aeditimo non plus inesse timum, quam in meditullio tullium. Scaevola autem Publii filius junctum putat esse verbum, ut sit in eo et post, et limen: ut quae a nobis alienata sunt, cum ad hostem pervenerint, et ex suo tamquam limine exierint, dein cum redierint post ad idem limen, postliminio videantur rediisse,

    Cic. Top. 8, 36:

    quem pater suus aut populus vendidisset, aut pater patratus dedidisset, ei nullum esse postliminium,

    has no right to return to his house and his old privileges, id. de Or. 1, 40, 181:

    postliminii jus,

    Dig. 29, 15, 5: postliminium dare alicui, ib.—Hence,
    B.
    postlīmĭniō, adverbial abl.
    1.
    Lit., by the right of postliminium:

    postliminio redeunt haec, homo, navis, equus, etc.,

    Cic. Top. 8, 36; id. Balb. 11, 28:

    civi Romano licet esse Gaditanum, sive exsilio, sive postliminio, sive rejectione hujus civitatis,

    i. e. when he returns to Gades, where he was a citizen before being one at Rome, and recovers his right of citizenship, which he had lost by the attainment of Roman citizenship, id. ib. 12, 29:

    redire,

    Dig. 49, 15, 19:

    reverti,

    ib. 49, 15, 5.—
    2.
    Transf., by the right of return, i. e. back, again, anew (postclass.):

    postliminio in forum cupedinis reducens,

    leading back again, App. M. 1, p. 123, 30:

    corpus postliminio mortis animare,

    after death, id. ib. 2, p. 127, 4.—
    II.
    Trop., a return:

    postliminium ecclesiasticae pacis,

    reconciliation, Tert. Pudic. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > postliminio

  • 6 postliminium

    postlīmĭnĭum, ii, n. [post - limen], prop., a return behind one's threshold, i. e. to one's home; hence, a return to one's old condition and former privileges, the right to return home and resume one's former rank and privileges, the right of recovery, reprisal, postliminium: cum ipsius postliminii vis quaeritur, et verbum ipsum notatur, Servius noster nihil putat esse notandum, nisi post;

    et liminium illud productionem esse verbi vult, ut in finitimo, legitimo, aeditimo non plus inesse timum, quam in meditullio tullium. Scaevola autem Publii filius junctum putat esse verbum, ut sit in eo et post, et limen: ut quae a nobis alienata sunt, cum ad hostem pervenerint, et ex suo tamquam limine exierint, dein cum redierint post ad idem limen, postliminio videantur rediisse,

    Cic. Top. 8, 36:

    quem pater suus aut populus vendidisset, aut pater patratus dedidisset, ei nullum esse postliminium,

    has no right to return to his house and his old privileges, id. de Or. 1, 40, 181:

    postliminii jus,

    Dig. 29, 15, 5: postliminium dare alicui, ib.—Hence,
    B.
    postlīmĭniō, adverbial abl.
    1.
    Lit., by the right of postliminium:

    postliminio redeunt haec, homo, navis, equus, etc.,

    Cic. Top. 8, 36; id. Balb. 11, 28:

    civi Romano licet esse Gaditanum, sive exsilio, sive postliminio, sive rejectione hujus civitatis,

    i. e. when he returns to Gades, where he was a citizen before being one at Rome, and recovers his right of citizenship, which he had lost by the attainment of Roman citizenship, id. ib. 12, 29:

    redire,

    Dig. 49, 15, 19:

    reverti,

    ib. 49, 15, 5.—
    2.
    Transf., by the right of return, i. e. back, again, anew (postclass.):

    postliminio in forum cupedinis reducens,

    leading back again, App. M. 1, p. 123, 30:

    corpus postliminio mortis animare,

    after death, id. ib. 2, p. 127, 4.—
    II.
    Trop., a return:

    postliminium ecclesiasticae pacis,

    reconciliation, Tert. Pudic. 15.

    Lewis & Short latin dictionary > postliminium

  • 7 posterga

    behind; behind one's back

    Latin-English dictionary > posterga

  • 8 postergum

    behind; behind one's back

    Latin-English dictionary > postergum

  • 9 restringo

    restringere, restrinxi, restrictus V
    draw tight; fasten behind one, tie up

    Latin-English dictionary > restringo

  • 10 posterganeus

    postergānĕus, a, um, adj. [post-tergum], that is behind one's back (post-class.), Arn. 4, 130:

    raptus,

    Cael. Aur. Acut. 3, 6.

    Lewis & Short latin dictionary > posterganeus

  • 11 abverto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > abverto

  • 12 aversum

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > aversum

  • 13 averto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > averto

  • 14 avorto

    ā-verto (arch. - vorto; in MSS. also abverto; cf. ab init.), ti, sum, 3, v. a., to turn something away from a place, to avert, turn off, remove, etc. (opp. adverto).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Constr. aliquem ab or with the simple abl.; the limit designated by in with acc. (more rarely by ad):

    ab saxo avortit fluctus ad litus scapham,

    Plaut. Rud. 1, 2, 76: Jup. Te volo, uxor, conloqui. Quor ted avortisti? Alc. Est ita ingenium meum:

    Inimicos semper osa sum optuerier,

    id. Am. 3, 2, 18:

    (M. Lepidus) Antonio diadema Caesari imponente se avertit,

    Cic. Phil. 5, 14; id. Balb. 5, 11:

    aliquid ab oculis,

    id. N. D. 2, 56, 141:

    nos flumina arcemus, dirigimus, avertimus,

    turn off, id. ib. 2, 60, 152; so Liv. 41, 11, 3: quod iter ab Arari Helvetii averterant, had turned aside their march from Caes. B. G. 1, 16 et saep.:

    locis seminis ic tum,

    Lucr. 4, 1273:

    Italiā Teucrorum regem,

    Verg. A. 1, 42:

    a ceteris omnium in se oculos,

    Liv. 2, 5, 6:

    in comitiorum disceptationem ab lege certamen,

    id. 3, 24, 9:

    ab hominibus ad deos preces,

    id. 6, 20, 10: se alicui, instead of ab aliquo. Col. 6, 37, 10.—And poet. with acc.:

    quo regnum Italiae Libycas averteret oras,

    Verg. A. 4, 106. —With dat.:

    Quod mihi non patrii poterant avertere amici,

    Prop. 4, 24, 9; so Val. Fl. 3, 491.—Also without an antecedent ab (since this is included in the verb) with in with acc.:

    in fugam classem, Liv 22, 19, 11: dissipatos in fugam,

    id. 34, 15, 2; hence absol.:

    mille acies avertit avertetque (sc. in fugam),

    put to flight, id. 9, 19, 17.—
    b.
    Pass. in mid. signif. with the acc., in the Greek manner, to turn away from:

    equus fontes avertitur,

    Verg. G. 3, 499 (cf. the Gr. apostrephesthai to hudôr, and aversari):

    oppositas impasta avertitur herbas,

    Stat. Th. 6, 192; Petr. 124, 248.—
    c.
    As v. n. avertere = se avertere, to turn one's self away, to retire:

    ob eam causam huc abs te avorti,

    Plaut. Mil. 4, 2, 83:

    ecce avortit,

    id. ib. 2, 2, 50:

    dixit et avertens roseā cervice refulsit,

    Verg. A. 1, 402:

    tum prora avertit,

    id. ib. 1, 104:

    avertit et ire in Capitolium coepit,

    Gell. 4, 18, 4 al. —
    B.
    To take away, drive away, carry off, steal, embezzle, to appropriate to one ' s self:

    pecuniam publicam,

    Cic. Verr. 2, 1, 4:

    compertum publicam pecuniam avertisse,

    Tac. H. 1, 53:

    aliquid domum tuam,

    Cic. Verr. 2, 3, 19:

    praedam omnem domum avertebant,

    Caes. B. C. 3, 59:

    intellexistis innumerabilem frumenti numerum per triennium aversum a re publicā esse ereptumque aratoribus,

    Cic. Verr. 2, 3, 69 fin.:

    auratam Colchis pellem,

    to carry off, Cat. 64, 5:

    quattuor a stabulis tauros,

    Verg. A. 8, 208:

    avertere praedas,

    id. ib. 10, 78:

    carā pisces avertere mensā,

    Hor. S. 2, 4, 37.—
    II.
    Trop.
    A.
    To turn, divert a person from a course of action, purpose, etc.:

    accusandi terrores et minae populi opinionem a spe adipiscendi avertunt,

    Cic. Mur. 21:

    avertant animos a spe recuperandae arcis,

    Liv. 9, 24, 11:

    qui mentem optimi viri a defensione meae salutis averterant,

    Cic. Sest. 31:

    ut nec vobis averteretur a certamine animus,

    Liv. 1, 28, 5:

    animum a pietate,

    id. 7, 5, 7:

    aliquem ab incepto avertit,

    id. 23, 18, 9:

    a philosophiā,

    Suet. Ner. 52.—
    B.
    Aliquem, to turn away from one in feeling, i. e. to make averse or disinclined to, to alienate, estrange:

    legiones abducis a Bruto. Quas? nempe eas, quas ille a C. Antonii scelere avertit et ad rem publicam suā auctoritate traduxit,

    Cic. Phil. 10, 3:

    ipse Pompeius totum se ab ejus (sc. Caesaris) amicitiā averterat,

    had quite alienated himself from, Caes. B. C. 1, 4:

    civitates ab alicujus amicitiā,

    id. ib. 3, 79:

    popularium animos,

    Sall. J. 111, 2:

    futurum, uti totius Galliae animi a se averterentur,

    Caes. B. G. 1, 20:

    nobis mentem deorum,

    Cat. 64, 406.—Hence, āver-sus, a, um, P. a.
    A.
    Turned off or away: aversum hostem videre nemo potuit, turned away, i. e. turned in flight, Caes. B. G. 1, 26; hence, backwards, behind, back ( = a tergo; opp. adversus), distant:

    et adversus et aversus impudicus es,

    before and behind, Cic. de Or. 2, 63, 256:

    canities homini semper a priori parte capitis, tum deinde ab aversā,

    Plin. 11, 37, 47, § 131; 11, 52, 113, § 272: ne aversos nostros aggrederentur, fall upon our troops in the rear, Galba ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    ne aversi ab hoste circumvenirentur,

    from behind, in the rear, Caes. B. G. 2, 26:

    aversos proterere,

    id. B. C. 2, 41: aversi vulnerantur, Auct. B. Alex. 30;

    32: aversum ferro transfixit,

    Nep. Dat. 11, 5:

    aversos boves caudis in speluncam traxit,

    backwards, Liv. 1, 7, 5 (cf. Prop. 5, 9, 12:

    Aversos caudā traxit in antra boves): aversa hosti porta,

    Tac. A. 1, 66:

    scribit in aversā Picens epigrammata chartā,

    upon the back of the paper, Mart. 8, 62 (cf. Juv. 1, 6: liber scriptus in tergo), and so al.— Trop.:

    milites aversi a proelio,

    withdrawn from the battle, Caes. B. C. 2, 12. — Subst.: āversum, i, n., the hinder or back part, the back (as subst. only in the plur.):

    per aversa castrorum receptus est,

    Vell. 2, 63 Ruhnk.:

    per aversa urbis fugam dederat,

    Liv. 5, 29, 4: ad aversa insulae, id. [p. 215] 37, 27, 2:

    aversa montis,

    Plin. 4, 11, 18, § 41: aversa Indiae, the back or remoter parts of India, id. 37, 8, 33, § 110.—So in adverb. phrase: in aversum, backwards:

    Cetera animalia in aversum posterioribus pedibus quam prioribus,

    Plin. 11, 45, 101, § 248 (Jan, in diversum):

    collum circum agit (lynx) in aversum,

    id. 11, 47, 107, § 256 (Jan, in aversum se; Sillig, in adversum). —
    B.
    Disinclined, alienated, unfavorable, opposed, hostile, averse; constr. with ab, with dat., or absol.
    (α).
    With ab (so most frequently in Cicero):

    aversus a Musis,

    Cic. Arch. 9, 20:

    aversus a vero,

    id. Cat. 3, 9, 21:

    turbidi animorum motus, aversi a ratione, et inimicissimi mentis vitaeque tranquillae,

    id. Tusc. 4, 15, 34:

    Quintus aversissimo a me animo fuit,

    id. Att. 11, 5 fin.; Col. 11, 1, 14:

    aversissimus ab istis prodigiis sum,

    Sen. Ep. 50.—
    (β).
    With dat.:

    aversus mercaturis,

    Hor. S. 2, 3, 107:

    vilicus aversus contubernio,

    Col. 12, 1, 2:

    defensioni aversior,

    Quint. 7, 1, 11 (but acc. to the MSS., adversior seems here to deserve the preference; so Halm; cf. Spald. and Zumpt ad h. l.).—
    (γ).
    Absol.:

    aversa deae mens,

    Verg. A. 2, 170:

    aversa voluntas,

    id. ib. 12, 647:

    aversos soliti componere amicos,

    Hor. S. 1, 5, 29:

    aversus animus,

    Tac. H. 4, 80 et saep.:

    vultus aversior,

    Sen. Ira, 2, 24:

    aversi animis,

    Tac. A. 14, 26.— Adv. not used.

    Lewis & Short latin dictionary > avorto

  • 15 remitto

    rĕ-mitto, mīsi, missum, 3, v. a. and n.
    I.
    Act., to let go back, send back, despatch back, drive back, cause to return (class. and very freq.; cf. reddo).
    A.
    Lit.
    1.
    In gen.: Al. Redde mihi illam (filiam)... Non remissura es mihi illam?... non remittes? Me. Non remittam! Plaut. Cist. 2, 1, 29 sq.:

    a legione omnes remissi sunt domum Thebis,

    id. Ep. 2, 2, 22:

    aliquem domum,

    Caes. B. G. 1, 43 fin.; 4, 21; 7, 4 fin.; id. B. C. 3, 27 fin.:

    mulieres Romam,

    Cic. Att. 7, 23, 2:

    paucos in regnum,

    Caes. B. C. 2, 44:

    Fabium cum legione in sua hiberna,

    id. B. G. 5, 53:

    partem legionum in sua castra,

    id. B. C. 3, 97:

    ad parentes aliquem nuntium,

    Plaut. Capt. 2, 3, 15:

    aliquem ad aliquem,

    id. Cas. 2, 8, 1; Cic. Fam. 16, 5, 1; Caes. B. C. 1, 24; 26:

    obsides alicui,

    id. B. G. 3, 8 fin.; Lucil. ap. Lact. 5, 14:

    is argentum huc remisit,

    Plaut. As. 2, 2, 69:

    librum tibi remisi,

    Cic. Att. 9, 9, 2: pila intercepta, to cast or hurl back, Caes. B. G. 2, 27; so,

    tractum de corpore telum,

    Ov. M. 5, 95:

    epistulam ad aliquem,

    Plaut. Truc. 2, 4, 43:

    litteras Caesari,

    Caes. B. G. 5, 47; cf.:

    scripta ad eum mandata per eos,

    id. B. C. 1, 10:

    naves ad aliquem,

    id. B. G. 5, 23; so,

    naves,

    id. B. C. 1, 27:

    obsides,

    id. B. G. 3, 8; 3, 29:

    nonne vides etiam, quantā vi tigna trabesque Respuat umor aquae?.. Tam cupide sursum revomit magis atque remittit,

    drives back, Lucr. 2, 199; so,

    aquas longe (cautes),

    Sen. Hippol. 583:

    calces (equi),

    i. e. kick out behind, Nep. Eum. 5, 5.—
    b.
    To send forth from itself, give out, yield:

    ut melius muriā, quam testa marina remittit,

    gives forth, yields, Hor. S. 2, 8, 53:

    muriam,

    Col. 12, 9 init.:

    minimum seri,

    id. 12, 13:

    umorem (humus),

    id. 12, 15 init.:

    aeruginem (vasa aenea),

    id. 12, 20, 2:

    nec umenti sensit tellure remitti (nebulas),

    Ov. M. 1, 604:

    umorem ex se ipsa remittit,

    Verg. G. 2, 218:

    quod baca remisit olivae,

    Hor. S. 2, 4, 69:

    sanguinem e pulmone,

    Ov. P. 1, 3, 19.—
    2.
    In partic.
    a.
    To let go back, to loosen, slacken, relax any thing strained, bound, rigid, etc. (syn. relaxo;

    opp. intendo, adduco): in agro ambulanti ramulum adductum, ut remissus esset, in oculum suum recidisse,

    Cic. Div. 1, 54, 123; cf.:

    habenas vel adducere vel remittere,

    id. Lael. 13, 45:

    frena,

    Ov. M. 2, 191 (opp. retinere);

    6, 228: lora,

    id. ib. 2, 200; id. Am. 3, 2, 14; cf.:

    vela pennarum,

    Lucr. 6, 743:

    ira contractis, hilaritas remissis (superciliis) ostenditur,

    Quint. 11, 3, 79:

    quattuor remissis (digitis) magis quam tensis,

    id. 11, 3, 99:

    digitis,

    Ov. H. 19, 197:

    remissis,

    id. M. 4, 229: junctasque manus remisit;

    vinclis remissis, etc.,

    i. e. to loose, id. ib. 9, 314 sq.:

    digitum contrahens ac remittens,

    Plin. 11, 26, 32, § 94: bracchia, i. e. to let sink or fall down, Verg. G. 1, 202: remissas manus, sinking or failing, Vulg. Heb. 12, 12:

    frigore mella Cogit hiems eademque calor liquefacta remittit,

    dissolves again, melts, Verg. G. 4, 36; cf.:

    cum se purpureo vere remittit humus,

    opens again, thaws, Tib. 3, 5, 4:

    vere remissus ager,

    Ov. F. 4, 126. —
    b.
    To leave behind, produce:

    veluti tractata notam labemque remittunt Atramenta,

    Hor. Ep. 2, 1, 235.—
    c.
    Jurid. t. t.: remittere nuntium or repudium, to send a bill of divorce, to dissolve a marriage or betrothal; v. nuntius and repudium.—
    B.
    Trop.
    1.
    In gen., to send back, give back, return, restore, dismiss, remove, etc.:

    (specula) simulacra remittunt,

    Lucr. 4, 337 Lachm.:

    vocem late nemora alta remittunt,

    Verg. A. 12, 929; cf.:

    totidemque remisit Verba locus,

    Ov. M. 3, 500:

    chorda sonum... remittit acutum (with reddere),

    Hor. A. P. 349:

    vos me imperatoris nomine appellavistis: cujus si vos paenitet, vestrum vobis beneficium remitto, mihi meum restituite nomen,

    Caes. B. C. 2, 32 fin.:

    quin etiam ipsis (imperium) remittere,

    id. B. G. 7, 20: integram causam ad senatum remittit, refers, Tac. A. 3, 10:

    a quibus appellatum erit, si forte ad eosdem remittemur,

    Quint. 11, 1, 76; 12, 10, 21:

    veniam,

    to return, repay, Verg. A. 4, 436:

    quae nisi respuis ex animo longeque remittis,

    Lucr. 6, 68; cf.:

    opinionem animo,

    to dismiss, reject, cast off, Cic. Clu. 2, 6:

    si quid ab omnibus conceditur, id reddo ac remitto,

    resign it, id. Sull. 30, 84:

    utramque provinciam remitto, exercitum depono,

    id. Phil. 8, 8, 25:

    Galliam togatam,

    id. ib. 8, 9, 27.—
    2.
    In partic.
    a.
    (Acc. to I A. 2. a.) To slacken, relax, relieve, release, abate, remit (freq. and class.):

    omnes sonorum tum intendens tum remittens persequetur gradus,

    Cic. Or. 18, 59; cf.:

    (sonorum vis) tum remittit animos, tum contrahit,

    id. Leg. 2, 15, 38: quaero enim non quibus intendam rebus animum, sed quibus relaxem ac remittam, relieve, recreate, refresh, id. Fragm. ap. Non. 383, 23:

    ut requiescerem curamque animi remitterem,

    id. Verr. 2, 4, 61, § 137:

    animum per dies festos licentius,

    Liv. 27, 31; and in a like sense with se, Nep. Alcib. 1 fin.;

    and mid.: mirum est, ut opusculis animus intendatur remittaturque,

    Plin. Ep. 7, 9, 13:

    animos a contentione pugnae,

    Liv. 5, 41:

    animos a certamine,

    id. 9, 12:

    animos a religione,

    id. 5, 25; cf.:

    nihil apud milites remittitur a summo certamine,

    id. 6, 24, 10:

    superioris temporis contentionem,

    Caes. B. C. 2, 14 fin.; cf. Cic. Brut. 55, 202:

    diligentiam in perdiscendo ac memoriam,

    Caes. B. G. 6, 14; cf.:

    curam et diligentiam remittunt,

    id. B. C. 2, 13:

    summum illud suum studium remisit,

    Cic. Brut. 93, 320:

    ea studia remissa temporibus revocavi,

    id. Tusc. 1, 1, 1:

    belli opera,

    Liv. 30, 3:

    bellum,

    id. 30, 23:

    pugnam,

    Sall. J. 60, 3 al.:

    urguent tamen et nihil remittunt,

    Cic. Fin. 4, 28, 77: equites petere ut sibi laxaret aliquid laboris;

    quibus ille, ne nihil remissum dicatis, remitto, etc.,

    Liv. 9, 16:

    cottidie aliquid iracundiae remittebat,

    Cic. Phil. 8, 6, 19; cf. id. Att. 10, 4, 2:

    aliquid de suo,

    id. Rab. Post. 11, 31:

    horam de meis legitimis horis,

    id. Verr. 2, 1, 9, § 25:

    aliquid de severitate cogendi,

    id. Phil. 1, 5, 12; 13, 17, 36:

    nihil de saevitiā,

    Tac. A. 6, 25 al.; cf. Caes. B. C. 3, 17:

    ex eo, quod ipse potest in dicendo, aliquantum remittet,

    Cic. Div. in Caecil. 15, 48:

    aliquid ex pristinā virtute,

    Caes. B. C. 3, 28:

    aliquid ex curā verborum,

    Quint. 10, 7, 22; 7, 1, 22.—With ellipsis of aliquid, etc.:

    illum viris fortissimis remittere de summā non potuisse, te mulieri deterrimae recte remississe, etc.,

    Cic. Verr. 2, 3, 35, § 82; Liv. 4, 43, 11:

    de voluntate nihil,

    Cic. Brut. 5, 17:

    nihil e solito luxu,

    Tac. H. 3, 55:

    nihil ex arrogantiā,

    id. Agr. 27 al. — Impers.:

    tum aequo animo remittendum de celeritate existumabat,

    Caes. B. G. 5, 49.—
    (β).
    With inf., to cease, leave off, omit to do any thing (rare;

    not in Cic. or Cæs.): si cogites, remittas jam me onerare injuriis,

    Ter. And. 5, 1, 8:

    neque remittit quid ubique hostis ageret explorare,

    Sall. J. 52, 5; cf.:

    quid bellicosus Cantaber cogitet, remittas Quaerere,

    Hor. C. 2, 11, 3.—
    (γ).
    With se, or mid., to relax, abate:

    ubi dolor et inflammatio se remiserunt,

    Cels. 4, 24 fin.; cf.:

    cum se furor ille remisit,

    Ov. H. 4, 51:

    quae (febres) certum habent circuitum et ex toto remittuntur,

    Cels. 3, 12; cf. under II.—
    (δ).
    Mid., to recreate one ' s self:

    eundem, cum scripsi, eundem etiam cum remittor, lego,

    Plin. Ep. 1, 16, 7; cf.:

    fas est et carmine remitti,

    id. ib. 7, 9, 9; cf.

    supra: animus remittatur,

    id. ib. 7, 9, 13.—
    (ε).
    To give free course to (opp. continere):

    animi appetitus, qui tum remitterentur, tum continerentur,

    Cic. N. D. 2, 12, 34.—
    b.
    With respect to a person, to free one from any thing; to give up, grant, forgive, yield, resign, concede, surrender, sacrifice a thing to any one (= concedere, condonare); with acc. of the offence:

    Tranioni remitte quaeso hanc noxiam causā meā,

    Plaut. Most. 5, 2, 47:

    injuriam,

    Sall. H. 3, 61, 2 Dietsch:

    quare tum cito senex ille remisit injuriam?

    Sen. Contr. 2, 11, 1:

    ut ex animo tibi volens omne delictum remittam,

    App. M. 3, p. 137, 29; so freq. in late Lat., to remit, forgive a sin or offence:

    peccata,

    Vulg. Matt. 9, 2:

    blasphemia,

    id. ib. 12, 31:

    cogitationem,

    id. Act. 8, 22. — Freq. with acc. of the penalty:

    multam,

    Cic. Phil. 11, 8, 18:

    poenam alicui,

    Liv. 40, 10, 9: ipso remittente Verginio ultimam poenam, id. 3, 59, 10; 8, 35, 1:

    omnia tibi ista concedam et remittam,

    Cic. Verr. 2, 5, 9, § 22; cf. id. Ac. 2, 33, 106; and:

    alicui remittere atque concedere, ut, etc.,

    id. Planc. 30, 73: meam animadversionem et suppli cium... remitto tibi et condono, Vatin. ap. Cic. Fam. 5, 10, 2:

    quod natura remittit, Invida jura negant,

    Ov. M. 10, 330:

    si per populum Romanum stipendium remittatur,

    Caes. B. G. 1, 44:

    pecunias, quas erant in publicum Varroni cives Romani polliciti, remittit,

    id. B. C. 2, 21; cf. Liv. 42, 53: aedes (venditas) alicui, to give up, resign a purchase, Plaut. Most. 3, 2, 111:

    tempus vobis,

    Cic. Verr. 2, 1, 11, § 30:

    ut patria tantum nobis in nostrum privatum usum, quantum ipsi superesse posset, remitteret,

    id. Rep. 1, 4, 8:

    navem imperare debuisti ex foedere: remisisti in triennium: militem nullum umquam poposcisti per tot annos,

    id. Verr. 2, 4, 9, § 21:

    tibi remittunt omnes istam voluptatem et eā se carere patiuntur,

    resign that pleasure to you, id. de Or. 1, 58, 246:

    ut memoriam simultatium patriae remitteret,

    sacrifice to his country, Liv. 9, 38; cf.:

    privata odia publicis utilitatibus remittere,

    Tac. A. 1, 10:

    ut sibi poenam magistri equitum remitteret (dictator),

    that he would remit for their sake, Liv. 8, 35:

    dictator consulibus in senatu magnifice conlaudatis et suarum quoque rerum illis remisso honore, dictaturā se abdicavit,

    having been resigned in their favor, id. 7, 11:

    jus ipsi remittent,

    will abandon their claim, id. 6, 18, 7.— Absol.:

    remittentibus tribunis plebis comitia per interregem sunt habita,

    withdrawing their opposition, Liv. 6, 36, 3:

    de tributo remiserunt,

    id. 5, 12, 13; cf. Tac. A. 1, 8:

    si hoc ipsi remitti vellent, remitterent ipsi de maritumis custodiis,

    Caes. B. C. 3, 17.—
    (β).
    Poet., with inf., to allow, permit:

    sed mora damnosa est nec res dubitare remittit,

    Ov. M. 11, 376; cf.:

    (Fides) occulte saevire vetat, prodesse remittit,

    Claud. Laud. Stil. 2, 37. —
    II.
    Neutr., to decrease, abate (very rare, but class.):

    si forte ventus remisisset,

    Caes. B. C. 3, 26:

    imbres,

    Liv. 40, 33, 4:

    pestilentia,

    id. 2, 34, 6:

    cum remiserant dolores pedum,

    Cic. Brut. 34, 130; cf.:

    si remittent quippiam Philumenae dolores,

    Ter. Hec. 3, 2, 14:

    tumor remittens,

    Cels. 7, 18:

    vapor calidus primo non remittit propter levitatem,

    does not sink, Vitr. 8, 2.— Hence, rĕmissus, a, um, P. a. (acc. to I. A. 2. a.), slack, loose, relaxed, languid (opp. contentus, contendere):

    membra,

    Lucr. 5, 852.
    A.
    Lit.:

    ut onera contentis corporibus facilius feruntur, remissis opprimunt,

    Cic. Tusc. 2, 23, 54; cf.:

    vox, ut nervi, quo remissior, hoc gravior et plenior,

    Quint. 11, 3, 42:

    ridens Venus et remisso Filius arcu,

    Hor. C. 3, 27, 67:

    ammoniacum,

    i. e. liquid, Pall. 1, 41, 2; cf.

    adeps,

    Veg. 1, 11, 4. —
    B.
    Trop., relaxed, not rigid, strict, or hard, both in a good and bad sense.
    1.
    Mild, gentle, soft, indulgent, cheerful, good-humored, gay, etc. (syn.:

    lenis, mitis, dulcis): remissior ventus,

    Caes. B. C. 3, 26:

    remissiora frigora,

    id. B. G. 5, 12 fin.:

    cantūs remissiores,

    Cic. de Or. 1, 60, 254; cf.:

    tum intentis tum remissis modis,

    Quint. 11, 3, 17:

    si me non improbissime Dolabella tractasset, dubitassem fortasse, utrum remissior essem, an summo jure contenderem,

    Cic. Att. 16, 15, 1:

    in eo sermone non remissi sumus,

    id. Fin. 3, 1, 2:

    remissus et subridens,

    Tac. Or. 11 init.:

    nisi magistratus valde lenes et remissi sint,

    Cic. Rep. 1, 43, 66:

    in ulciscendo remissior,

    id. Red. ad Quir. 7, 23:

    animus (with lenis),

    id. de Or. 2, 46, 193; cf.:

    remississimo ad otium et ad omnem comitatem animo,

    i. e. most prone, Suet. Aug. 98:

    remissus et mitis,

    Plin. Ep. 3, 14, 5:

    cum tristibus severe, cum remissis jucunde vivere,

    Cic. Cael. 6, 13; cf. Suet. Galb. 14; id. Claud. 21:

    decorus est sermo senis quietus et remissus,

    Cic. Sen. 9, 28:

    remissius genus dicendi,

    id. Sest. 54, 115:

    amicitia remissior esse debet et liberior et dulcior,

    id. Lael. 18, 66; cf.

    affectus,

    Quint. 10, 1, 73:

    egressiones dulces et remissae,

    id. 11, 3, 164: joci, gay, merry (opp. curae graves), Ov. M. 3, 319; cf.:

    remissiores hilarioresque sermones,

    Suet. Tib. 21:

    opus,

    Ov. Tr. 2, 547. —
    2.
    Slack, negligent, remiss (syn. languidus):

    esse remisso ac languido animo,

    Caes. B. C. 1, 21; cf.:

    nostris languentibus atque animo remissis,

    id. ib. 2, 14: dolus Numidarum [p. 1563] nihil languidi neque remissi patiebatur, i. e. no negligence, Sall. J. 53, 6; 88, 2:

    in labore,

    Nep. Iphic. 3, 1:

    oderunt agilem gnavumque remissi,

    Hor. Ep. 1, 18, 90:

    remissior in petendo,

    Cic. Mur. 26, 52:

    vita remissior,

    Suet. Tib. 52.—
    b.
    Lower, cheaper:

    remissior aliquanto ejus fuit aestimatio quam annona,

    below the market price, Cic. Verr. 2, 3, 92, § 214. — Hence, adv.: rĕ-missē (acc. to B. 1.), gently, mildly (with leniter, urbane;

    opp. severe, graviter, vehementer, etc.),

    Cic. de Or. 3, 26, 102; id. Cael. 14, 33; Col. 1, 8, 10; Quint. 10, 2, 23; 12, 10, 71; Suet. Claud. 30.— Comp., Cic. de Or. 1, 60, 255; id. Verr. 2, 4, 34, § 76; Quint. 9, 2, 91.— Sup. is not found.

    Lewis & Short latin dictionary > remitto

  • 16 retrō

        retrō adv.    —Of motion, backward, back, to the rear: vestigia sequor, V.: ora Flectit, O.: inhibitā nave, L.: fugam retro spectante milite, L.: fugit, H.: meretrix retro Periura cedit, H.: properare, O.—Of rest, behind, on the back side, in the rear: ultimis conclave in aedibus, T.: quid retro atque a tergo fieret, ne laboraret: retro Marsigni, etc., Ta.—Fig., in time, back, in time back, in past times, before, formerly: deinceps retro usque ad Romulum: Quodcumque retro est, is past, H.—In thought, back, behind, in return, on the contrary, on the other hand, vice versa: ut omnia, quae sine eā (honestate) sint, longe retro ponenda censeat: vide rursus retro: omnia fatis In peius ruere, a<*> retro sublapsa referri, i. e. against one's wish, V.
    * * *
    backwards, back, to the rear; behind, on the back side; back (time), formerly

    Latin-English dictionary > retrō

  • 17 reicio

    rē-ĭcĭo (better than rē-jĭcĭo), rejēci, jectum, 3 (reicis, dissyl., Stat. Th. 4, 574;

    and likewise reice,

    Verg. E. 3, 96;

    and perh. also,

    Plaut. As. 2, 1, 6; scanned elsewhere throughout rēĭcio, etc.), v. a. [jacio], to throw, cast, or fling back (freq. and class.; cf.: remitto, retorqueo).
    I.
    Lit.
    A.
    In gen.
    a.
    Of inanim. objects:

    imago nostros oculos rejecta revisit,

    Lucr. 4, 285; 4, 107; cf. id. 4, 570:

    telum in hostes,

    Caes. B. G. 1, 46: tunicam reicere, i. e. to fling back, fling over the shoulder (whereas abicere is to throw off, Cic. Att. 4, 2, 4), Lucil. ap. Varr. L. L. 6, § 69 Müll.; cf.:

    togam in umerum,

    Quint. 11, 3, 131; 140:

    togam a sinistro,

    id. 11, 3, 144:

    togam ab umero,

    Liv. 23, 8 fin.:

    amictum ex umeris,

    Verg. A. 5, 421:

    ex umeris' vestem,

    Ov. M. 2, 582:

    de corpore vestem,

    id. ib. 9, 32:

    penulam,

    Cic. Mil. 10, 29; Phaedr. 5, 2, 5 Burm.:

    sagulum,

    Cic. Pis. 23, 55; Suet. Aug. 26:

    amictum,

    Prop. 2, 23 (3, 17), 13:

    vestem,

    Cat. 66, 81 al.:

    ab ore colubras,

    Ov. M. 4, 474:

    capillum circum caput neglegenter,

    Ter. Heaut. 2, 3, 50: manibus ad tergum rejectis, thrown back or behind, Asin. Pol. ap. Cic. Fam. 10, 32, 3:

    manus post terga,

    Plin. 28, 4, 11, § 45: scutum, to throw over one ' s back (in flight), Cic. de Or. 2, 72, 294; Galb. ap. Cic. Fam. 10, 30, 3:

    parmas,

    Verg. A. 11, 619:

    ut janua in publicum reiceretur,

    might be thrown back, Plin. 36, 15, 24, § 112:

    fatigata membra rejecit,

    i. e. stretched on the ground, Curt. 10, 5, 3:

    voluit... Reicere Alcides a se mea pectora,

    to push back, Ov. M. 9, 51:

    librum e gremio suo,

    to fling away, id. Tr. 1, 1, 66:

    sanguinem ore,

    to cast up, vomit, Plin. 26, 12, 82, § 131; so,

    sanguinem,

    Plin. Ep. 5, 19, 6; 8, 1, 2:

    bilem,

    Plin. 23, 6, 57, § 106:

    vinum,

    Suet. Aug. 77:

    aliquid ab stomacho,

    Scrib. Comp. 191.— Poet.:

    oculos Rutulorum reicit arvis,

    turns away, averts, Verg. A. 10, 473:

    pars (vocum) solidis adlisa locis rejecta sonorem Reddit,

    echoed, Lucr. 4, 570.—
    b.
    Of living objects, to drive back, chase back, force back, repel (so in gen. not found in class. prose authors):

    hominem,

    Plaut. Bacch. 4, 3, 19:

    aliquem,

    id. Merc. 5, 2, 69:

    in bubilem reicere (boves),

    id. Pers. 2, 5, 18:

    pascentes a flumine capellas,

    Verg. E. 3, 96:

    in postremam aciem,

    to place in the rear, Liv. 8, 8.—
    (β).
    Reicere se, to throw or cast one ' s self back or again; or, in gen., to throw or fling one ' s self anywhere:

    tum illa Rejecit se in eum,

    flung herself into his arms, Ter. And. 1, 1, 109:

    se in gremium tuom,

    Lucr. 1, 34:

    se in grabatum,

    Petr. 92, 3; cf.:

    in cubile rejectus est,

    id. 103, 5; cf.:

    fatigata membra rejecit,

    leaned back, Curt. 10, 5, 3.—
    B.
    In partic.
    1.
    Milit. t. t., to force back, beat back, repel, repulse the enemy (cf.:

    repello, reprimo, refuto): eos, qui eruptionem fecerant, in urbem reiciebant,

    Caes. B. C. 2, 2 fin.:

    reliqui in oppidum rejecti sunt,

    id. B. G. 2, 33; 1, 24 fin.:

    Tusci rejecti armis,

    Verg. A. 11, 630:

    ab Antiocheā hostem,

    Cic. Fam. 2, 10, 2; cf.:

    praesidia adversariorum Calydone,

    Caes. B. C. 3, 35 (where, however, as id. ib. 3, 46, the MSS. vacillate between rejecti and dejecti; v. Oud. N. cr.).—
    2.
    Nautical t. t.: reici, to be driven back by a storm (while deferri or deici signifies to be cast away, and eici to be thrown on the shore, stranded; v. Liv. 44, 19, 2 Drak.): naves tempestate rejectas eodem, unde erant profectae, revertisse, Caes. B. G. 5, 5; so,

    naves,

    id. ib. 5, 23:

    a Leucopetrā profectus... rejectus sum austro vehementi ad eandem Leucopetram,

    Cic. Att. 16, 7, 1; cf. id. Phil. 1, 3, 7; id. Caecin. 30, 88:

    sin reflantibus ventis reiciemur,

    id. Tusc. 1, 49, 119; id. Att. 3, 8, 2.
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to cast off, remove, repel, reject:

    abs te socordiam omnem reice,

    Plaut. As. 2, 1, 6: abs te religionem, Att. ap. Varr. L. L. 7, § 65 Müll. (Trag. Rel. v. 430 Rib.):

    quam ut a nobis ratio verissima longe reiciat,

    Lucr. 6, 81:

    (hanc proscriptionem) nisi hoc judicio a vobis reicitis et aspernamini,

    Cic. Rosc. Am. 53, 153:

    ab his reicientur plagae balistarum,

    Vitr. 10, 20:

    foedum contactum a casto corpore,

    Plin. Ep. 4, 11, 9; Ter. Phorm. prol. 18:

    ferrum et audaciam,

    Cic. Mur. 37, 79; cf.

    ictus,

    Stat. Th. 6, 770; and:

    minas Hannibalis retrorsum,

    Hor. C. 4, 8, 16:

    (in Verrinis) facilius quod reici quam quod adici possit invenient,

    Quint. 6, 3, 5.—
    B.
    In partic.
    1.
    Pregn., to reject contemptuously; to refuse, scorn, disdain, despise; esp. of a lover, etc.:

    forsitan nos reiciat,

    Ter. Phorm. 4, 5, 5:

    petentem,

    Ov. M. 9, 512:

    Lydiam,

    Hor. C. 3, 9, 20:

    Socratem omnem istam disputationem rejecisse et tantum de vitā et moribus solitum esse quaerere,

    Cic. Rep. 1, 10, 16:

    refutetur ac reiciatur ille clamor,

    id. Tusc. 2, 23, 55:

    qui Ennii Medeam spernat aut reiciat,

    id. Fin. 1, 2, 4;

    of an appeal to the Senate: quae cum rejecta relatio esset,

    Liv. 2, 31, 9:

    recens dolor consolationes reicit ac refugit,

    Plin. Ep. 5, 16, 11:

    ad bona deligenda et reicienda contraria,

    Cic. Leg. 1, 23, 60; cf.

    (vulgares reïce taedas, deligere),

    Ov. M. 14, 677:

    rejectā praedā,

    Hor. S. 2, 3, 68:

    condiciones, Auct. B. Alex. 39: rejecit dona nocentium,

    Hor. C. 4, 9, 42.—
    b.
    In jurid. lang.: judices reicere, to set aside, challenge peremptorily, reject the judges appointed by lot:

    cum ex CXXV. judicibus quinque et LXX. reus reiceret,

    Cic. Planc. 17, 41; 15, 36; id. Att. 1, 16, 3; id. Verr. 2, 1, 7, § 18; 2, 3, 11, § 28; 2, 3, 13, § 32; 2, 3, 59, § 146; id. Vatin. 11, 27; Plin. Pan. 36, 4.—
    c.
    In the philosoph. lang. of the Stoics: reicienda and rejecta (as a transl. of the Gr. apoproêgmena), rejectable things, i. e. evils to be rejected, Cic. Fin. 5, 26, 78; 3, 16, 52; id. Ac. 1, 10, 37; cf. rejectaneus.—
    2.
    With a designation of the term. ad quem, to refer to, make over to, remand to:

    ad ipsam te epistulam reicio,

    Cic. Att. 9, 13, 8:

    in hunc gregem vos Sullam reicietis?

    id. Sull. 28, 77 (with transferre).—
    b.
    Publicists' t. t.: reicere aliquid or aliquem ad senatum (consules, populum, pontifices, etc.), to refer a matter, or the one whom it concerns, from one ' s self to some other officer or authorized body (esp. freq. in Liv.; v. the passages in Liv. 2, 22, 5 Drak.):

    totam rem ad Pompeium,

    Caes. B. C. 3, 17:

    senatus a se rem ad populum rejecit,

    Liv. 2, 27, 5; cf.:

    ab tribunis ad senatum res est rejecta,

    id. 40, 29; and:

    rem ad senatum,

    id. 5, 22, 1:

    aliquid ad pontificum collegium,

    id. 41, 16; so, rem ad pontifices, Ver. Flac. ap. Gell. 5, 17, 2:

    rem ad Hannibalem,

    Liv. 21, 31; id. 2, 28:

    tu hoc animo esse debes, ut nihil huc reicias,

    Cic. Fam. 10, 16, 2.—Of personal objects:

    legati ab senatu rejecti ad populum, deos rogaverunt, etc.,

    Liv. 7, 20; so id. 8, 1; 9, 43; 24, 2; 39, 3.— Absol.:

    tribuni appellati ad senatum rejecerunt,

    Liv. 27, 8; 42, 32 fin.
    c.
    With respect to time, to put off to a later period, to defer, postpone (Ciceronian):

    a Kal. Febr. legationes in Idus Febr. reiciebantur,

    Cic. Q. Fr. 2, 3, 1:

    reliqua in mensem Januarium,

    id. ib. 2, 1, 3:

    repente abs te in mensem Quintilem rejecti sumus,

    id. Att. 1, 4, 1.—
    * d.
    Reicere se aliquo, to fling one ' s self on a thing, i. e. apply one ' s self to it (very rare): crede mihi, Caesarem... maximum beneficium te sibi dedisse judicaturum, si huc te reicis, Balb. ap. Cic. Att. 8, 15, A, § 1.

    Lewis & Short latin dictionary > reicio

  • 18 collectum

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > collectum

  • 19 colligo

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > colligo

  • 20 conligo

    1.
    col-lĭgo ( conl-), lēgi, lectum, 3, v.a. [2. lego, ĕre], to gather or collect together into a whole or to a point, to assemble, draw or bring together, collect (class. and very freq.),
    I.
    Prop.
    A.
    In gen.
    1.
    Of things:

    omnia praesegmina,

    Plaut. Aul. 2, 4, 34:

    stipulam,

    Ter. Ad. 5, 3, 62; cf.: omnia furtim, Lucil. ap. Non. p. 273, 28:

    radices palmarum,

    Cic. Verr. 2, 5, 33, § 87:

    apes in vas,

    Varr. R. R. 2, 16, 37:

    ossa,

    Tib. 3, 2, 19; cf.

    reliquias,

    Suet. Tib. 54 fin.; id. Calig. 3:

    materiem nostram Post obitum,

    Lucr. 3, 847 (and Hom. Il. 24, 793):

    sparsos per colla capillos in nodum,

    Ov. M. 3, 170; 8, 319; and poet. transf. to the person:

    immissos hederā collecta capillos Calliope, etc.,

    id. ib. 5, 338; so,

    sinus fluentes,

    Verg. A. 1, 320:

    flores,

    Ov. M. 5, 399:

    riguo horto olus,

    id. ib. 8, 646:

    de purpureis vitibus uvas,

    id. ib. 8, 676:

    fructus,

    Hor. Ep. 1, 12, 1: omnia venena, * Cat. 14, 19:

    sarmenta virgultaque,

    Caes. B. G. 3, 18:

    serpentes,

    Nep. Hann. 10, 4:

    naufragium,

    Cic. Sest. 6, 15: mortualia, glossaria conlegitis et lexidia, res taetras et inanes, Domit. ap. Gell. 18, 7, 3:

    pecuniam,

    Hor. Ep. 1, 10, 47:

    viatica,

    id. ib. 2, 2, 26; cf.:

    stipem a tyrannis,

    to obtain by begging, Liv. 38, 45, 9:

    aër umorem colligens,

    Cic. N. D. 2, 39, 101:

    imbres,

    Hor. Ep. 1, 15, 15; cf.:

    pluvias aquas,

    Quint. 10, 1, 109; 5. 14, 31:

    ventus per loca subcava terrae Collectus,

    Lucr. 6, 558:

    procellam,

    id. 6, 124:

    spiritum,

    Plin. 19, 6, 26, § 78; Quint. 11, 3, 53:

    flatus cornibus,

    Sil. 14, 390:

    collectae ex alto nubes,

    heaped together, Verg. G. 1, 324:

    pulvis collectus turbine,

    Hor. S. 1, 4, 31; and poet.:

    pulverem Olympicum Collegisse juvat,

    i. e. to have covered himself with it, id. C. 1, 1, 4:

    luna revertentes colligit ignes,

    Verg. G. 1, 427:

    antiqua verba et figuras,

    Suet. Gram. 10:

    equos,

    to check, restrain, stop, Ov. M. 2, 398; so,

    gressum,

    Sil. 6, 399:

    gradum,

    id. 7, 695; so,

    fig. iram,

    id. 9, 477;

    and of the operation of medicine: acria viscerum colligere,

    Plin. 19, 6, 26, § 85: hastas, to draw back (opp. protendere), Tac. A. 2, 21:

    librum,

    to catch a falling book, Plin. Ep. 2, 1, 5:

    apparatu nobis (sc. oratoribus) opus est et rebus exquisitis, undique collectis, arcessitis, comportatis,

    Cic. de Or. 3, 24, 92; cf.:

    interea, dum haec, quae dispersa sunt, cogantur,

    id. ib. 1, 42, 191: sarcinas; to pack one ' s luggage for a journey:

    annus octogesimus admonet me, ut sarcinas colligam ante quam proficiscar e vitā,

    Varr. R. R. 1, 1, 1; also: sarcinas conligere = sarcinas conferre, to gather and put in order the baggage of an army before a battle, Sall. J. 97, 4: vasa, milit. t. t.., to pack together, pack up, to break up the camp for a march, Cic. Verr. 2, 4, 19, § 40; Liv. 21, 47, 2; 22, 30, 1:

    arma = remos,

    i. e. to take in hand, take up, Verg. A. 5, 15 Forbig. ad loc.—
    2.
    Of persons, mostly milit., to collect, assemble, bring together:

    exercitus collectus ex senibus desperatis,

    Cic. Cat. 2, 3, 5:

    ex urbe, ex agris, numerum hominum,

    id. ib. 2, 4, 8:

    milites,

    id. Verr. 2, 5, 51, § 133:

    reliquos ex fugā,

    Nep. Hann. 6 fin.:

    manu collectā in Thraciam introiit,

    id. Alcib. 7, 4; cf. Liv. 1, 5, 4, and Tac. Agr. 37:

    de pagis omnibus bonos viros,

    Cic. Fin. 2, 4, 12: se colligere, to gather, collect:

    in moenia,

    Sil. 10, 390:

    ex regno alicujus,

    Cic. Imp. Pomp. 9, 24: ad. aciem, Auct. B. Afr. 70; so, collecti, those who have collected:

    in aestuaria ac paludes,

    Caes. B. G. 2, 28; cf. Tac. A. 2, 11.—
    B.
    Esp., with the accessory idea of shortening, by bringing together, to contract, draw up, compress, collect, concentrate (mostly poet. for the more usual contraho, coërceo, etc.):

    in spiram tractu se colligit anguis,

    Verg. G. 2, 154; cf.:

    cogebantur breviore spatio et ipsi orbem colligere,

    Liv. 2, 50, 7:

    alitis in parvae subitam collecta figuram,

    Verg. A. 12, 862 Wagn. N. cr.:

    apicem collectus in unum,

    Ov. M. 13, 910:

    pedes,

    to compress, Tib. 1, 8, 14:

    volumina collecta in artum,

    Plin. 8, 16, 17, § 45: se collegit in arma, covered himself with or concealed himself behind his shield, Verg. A. 12, 491; cf. id. ib. 10, 412 (post scutum se clausit, Serv.; Gr. sustaleis en aspidi, ep aspidos); cf. Stat. Th. 11, 545; Sil. 10, 255; 10, 129:

    pallium,

    to gather up, Plaut. Capt. 4, 2, 9:

    togam,

    Mart. 7, 33, 4:

    12, 48, 5: per vulnera colligit hostes,

    causes them to retreat, Sil. 10, 3.—Hence,
    b.
    Medic. t. t., to make thick, to thicken (cf. cogo), Scrib. Comp. 95; 129; 138; 169; cf. Plin. 34, 11, 27, § 114.—
    II.
    Trop.
    A.
    To bring together, collect, to get, gain, acquire, produce, etc. (very freq. and class.):

    sescentae ad eam rem causae possunt conligi,

    Plaut. Trin. 3, 3, 62:

    conlectis omnibus bellis civilibus,

    i. e. brought together in speaking, adduced, Cic. Fam. 4, 3, 1; cf. id. Sest. 6, 15:

    flammarum iras,

    Lucr. 1, 723; cf. Hor. A. P. 160; Val. Fl. 7, 335:

    multaque facete dicta, ut ea, quae a sene Catone collecta sunt,

    Cic. Off. 1, 29, 104; 1, 42, 191:

    res undique conlectae,

    id. ib. 3, 24, 92:

    quaedam conlecta edere,

    Quint. 5, 10, 120:

    sparsa argumenta,

    id. 5, 7, 18: antiqua verba, Suet. [p. 367] Gram. 10:

    omnes rumorum et contionum ventos,

    Cic. Clu. 28, 77:

    rumorem bonum,

    id. Leg. 1, 19, 50:

    peccata consulum,

    id. ib. 3, 10, 23:

    vestigia Pythagoreorum,

    id. Tusc. 4, 2, 3:

    existimationem multo sudore,

    id. Div. in Caecil. 22, 72:

    benevolentiam civium blanditiis,

    id. Lael. 17, 61:

    magnam gratiam magnamque dignitatem ex hoc labore,

    id. Q. Fr. 2, 15 (16), 1:

    auctoritatem,

    Caes. B. G. 6, 12:

    famam clementiae,

    Liv. 21, 48, 10:

    tantum amoris favorisque,

    Suet. Claud. 12; Prop. 2 (3), 14, 9:

    invidiam crudelitatis ex eo,

    Cic. Verr. 2, 5, 8, § 19:

    crimina majestatis,

    Plin. Pan. 33 fin.:

    sitim,

    Verg. G. 3, 327; Ov. M. 5, 446; 6, 341 (cf.:

    adducere sitim,

    Hor. C. 4, 12, 13):

    frigus,

    Hor. Ep. 1, 11, 13:

    rabiem,

    Verg. A. 9, 63; Ov. M. 1, 234; 9, 212:

    odium,

    id. ib. 3, 258:

    usum patiendi,

    id. Am. 1, 8, 75:

    vires usu,

    id. A. A. 2, 339; cf. Liv. 29, 30, 5; Sil. 4, 307.—
    b.
    Of number, distance, etc., to amount or come to, extend; pass., to be reckoned (rare, and only in post-Aug. prose):

    ut LX. passus plerique (rami) orbe colligant,

    Plin. 12, 5, 11, § 23:

    ambitus per frontem centum duos pedes colligit,

    id. 36, 12, 17, § 77:

    ad quos (consules) a regno Numae colliguntur anni DXXXV.,

    id. 13, 13, 27, § 85; so Tac. G. 37; id. Or. 17.—
    B.
    Colligere se or animum, mentem, etc., to collect one ' s self, to compose one ' s self, to recover one ' s courage, resolution, etc. (very freq. and class.):

    quid est autem se ipsum colligere, nisi dissipatas animi partes rursum in suum locum cogere?

    Cic. Tusc. 4, 36, 78: se, Afran. ap. Charis. p. 195 P.; Lucr. 3, 925; Cic. Quint. 16, 53; id. Div. 1, 27, 57; id. Div. in Caecil. 12, 37; id. Fam. 5, 18, 1; id. de Or. 1, 7, 24; id. Tusc. 1, 24, 58; Caes. B. C. 1, 14:

    se colligere,

    to rally, id. B.G. 5, 17:

    se ex timore,

    id. B.C. 3, 65; Suet. Calig. 50:

    animos,

    Liv. 3, 60, 11; cf. in pass., id. 10, 41, 13:

    animum,

    Tac. A. 1, 12; Suet. Ner. 48:

    animum cogitationemque,

    Plin. Ep. 2, 11, 14:

    mentem,

    Ov. M. 14, 352; cf.:

    mentem cum vultu,

    id. Am. 1, 14, 55:

    paulatim mente collectā,

    Curt. 8, 6, 22; cf.:

    colligere spiritum,

    to take breath, Quint. 11, 3, 53.—
    C.
    To gather up in memory, put together in the mind, to think upon, weigh, consider:

    cum et nostrae rei publicae detrimenta considero, et maximarum civitatum veteres animo calamitates colligo,

    Cic. Inv. 1, 1, 1:

    ut memineris, quae, etc.... quae, si colliges, et sperabis omnia optime, et, etc.,

    id. Fam. 4, 13, 7; 6, 2, 4:

    levis haec insania quantas Virtutes habeat, sic collige,

    Hor. Ep. 2, 1, 119; cf.:

    sic collige mecum,

    id. S. 2, 1, 51. —Esp. freq.,
    b.
    To put together mentally, etc., i. e. to gather, conclude, deduce, infer from what precedes (most freq. in Quint.); constr.: aliquid, aliquid ex aliquā re, per aliquam rem, aliquā re.—With ex:

    ex eo colligere potes, quantā occupatione distinear,

    Cic. Att. 2, 23, 1; so Quint. 5, 10, 80; 7, 2, 3; 7, 8, 6; 8, 4, 16; 4, 4, 5 al.; Suet. Tib. 67.—With per:

    aliquid per aliud,

    Quint. 5, 10, 11; so id. 4, 2, 81.—With abl. without a prep.:

    quod multis et acutis conclusionibus colligunt,

    Quint. 2, 20, 5; so id. 3, 6, 103; 5, 13, 14; 6, 3, 37; 7, 4, 1 al.; Col. 4, 3, 2 al.—With inde:

    paucitatem inde hostium colligentes,

    Liv. 7, 37, 9:

    bene colligit, haec pueris et mulierculis esse grata,

    Cic. Off. 2, 16, 57:

    neque hoc colligi desideramus, disertiores esse antiquos, etc.,

    Tac. Or. 27; Quint. 5, 14, 22; 7, 3, 18; 1, 10, 42; Ov. M. 11, 380; Pers. 5, 85.—Hence,
    1.
    collectus, a, um, P. a., contracted, narrow (opp. effusus):

    tanto beatior, quanto collectior,

    App. Mag. 21, p. 287:

    corpora collectiora (opp. effusiora),

    Calp. Flacc. Decl. 2, p. 795:

    tempus collectius,

    Tert. Monog. 14.— Adv.: collectē, summarily, briefly, strictly:

    ponere aliquod verbum,

    Non. p. 164, 1.—
    2.
    collectum, i, n., that which is collected as food, Plin. 11, 37, 60, § 159.
    2.
    col-lĭgo ( conl-), āvi, ātum, 1, v. a., to bind, tie, or fasten together, to connect, bind, tie up (in good prose).
    I.
    Prop.:

    omne colligatum solvi potest,

    Cic. Univ. 11, 35:

    corpora colligata vinculis naturalibus,

    id. ib.; cf. id. ib. 5, 13: vasa (of warlike implements; cf. the preced. art., I. A. 1. fin.), Plaut. Ps. 4, 3, 16:

    manus,

    id. Ep. 5, 2, 23; cf. id. ib. 5, 2, 25, and the common expression in the formula: i, lictor, colliga manus, tie the prisoner ' s hands, Cic. Rab. Perd. 4, 13; Liv. 1, 26, 8: conligavit eum miseris modis, Ter. Eun. 5, 4, 33:

    pluribus scutis uno ictu pilorum transfixis et colligatis,

    fastened to one another, Caes. B. G. 1, 25:

    solum herbis colligatum,

    thickly overgrown, Col. 2, 17, 5:

    bitumen vulnera colligat,

    Plin. 35, 15, 51, § 181; cf.: colligatis vulneribus, * Suet. Tib. 61.—
    II.
    Trop.
    A.
    In gen., to unite, combine, connect (rare except in Cic.):

    homines inter se sermonis vinclo,

    Cic. Rep. 3, 2, 3:

    officiorum genera inter se colligata atque implicata sunt,

    id. Off. 1, 5, 15; cf.:

    (res) omnes inter se aptae colligataeque,

    id. N. D. 1, 4, 9:

    sententias verbis,

    to join together rhetorically, id. Or. 50, 168:

    annorum septingentorum memoriam uno libro,

    to comprehend, comprise, id. ib. 34, 120.—
    B.
    With the access. idea of preventing free motion, to restrain, check, stop, hinder:

    impetum furentis (Antonii),

    Cic. Phil. 11, 2, 4:

    Brutum in Graeciā,

    i. e. to command that he remain there for protection, id. ib. 11, 11, 26:

    se cum multis,

    id. Fam. 9, 17, 2.—Hence, collĭgātē, adv., connectedly, jointly:

    colligatius adhaerere alicui,

    Aug. Doct. Christ. 1, 28.

    Lewis & Short latin dictionary > conligo

См. также в других словарях:

  • behind one’s back — [adv] deceitfully covertly, secretly, sneakily, sub rosa, surreptitiously; concepts 267,548 …   New thesaurus

  • Behind one's back — Back Back (b[a^]k), n. [AS. b[ae]c, bac; akin to Icel., Sw., & LG. bak, Dan. bag; cf. OHG. bahho ham, Skr. bhaj to turn, OSlav. b[=e]g[u^] flight. Cf. {Bacon}.] 1. In human beings, the hinder part of the body, extending from the neck to the end… …   The Collaborative International Dictionary of English

  • behind one's back — idi behind one s back, without one s knowledge, esp. treacherously or secretly …   From formal English to slang

  • behind one's back — {adv. phr.} When one is absent; without one s knowledge or consent; in a dishonest way; secretly; sneakily. * /Say it to his face, not behind his back./ * /It is not right to criticize a person behind his back./ Contrast: TO ONE S FACE …   Dictionary of American idioms

  • behind one's back — {adv. phr.} When one is absent; without one s knowledge or consent; in a dishonest way; secretly; sneakily. * /Say it to his face, not behind his back./ * /It is not right to criticize a person behind his back./ Contrast: TO ONE S FACE …   Dictionary of American idioms

  • behind\ one's\ back — adv. phr. When one is absent; without one s knowledge or consent; in a dishonest way; secretly; sneakily. Say it to his face, not behind his back. It is not right to criticize a person behind his back. Contrast: to one s face …   Словарь американских идиом

  • behind one's back — phrasal : when one is not present : without one s knowledge : in secret make vicious remarks about you behind your back …   Useful english dictionary

  • behind one's back — without someone s knowledge He is very angry because they borrowed the car behind his back …   Idioms and examples

  • behind one's back — phrasal without one s knowledge ; in secret …   New Collegiate Dictionary

  • with one hand behind one's back — with one hand (tied) behind one s back with serious limitations or restrictions at the moment, the police are tackling record crime rates with one hand tied behind their back ■ used to indicate that one could do something without any difficulty I …   Useful english dictionary

  • put something behind one — CONSIGN TO THE PAST, put down to experience, regard as water under the bridge, forget about, ignore. → behind * * * put something behind one To resign something (usu unpleasant) to the past and consider it finished • • • Main Entry: ↑behind * * * …   Useful english dictionary

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка:
Нажмите правой клавишей мыши и выберите «Копировать ссылку»